....τον αγαπώ και τον σέβομαι από μικρή αυτό τον άγιο, χωρίς να είμαι ιδιαίτερα θρησκόληπτη.
Δε μπορούσα λοιπόν, να μην κάνω αναφορά στη μνήμη του, που τιμάται κάθε χρόνο, σαν σήμερα, 27 Αυγούστου.
Ο προστάτης και πολιούχος της νήσου Ρόδου
Αρχ. Νεκταρίου Πόκια
Αρχ. Νεκταρίου Πόκια
τον πάλαι ηθληκότα δι’ αγάπην Κυρίου
και άγνωστον τελούντα χρόνοις τοις πριν,
εν τη Ρόδω δε ύστερον φανερωθέντα τη θεία επισκοπή,
φιλομάρτυρες τιμήσωμεν».
Ως δώρο του Θεού μπορούμε να χαρακτηρίσουμε τον αγαπητό και προσφιλή σε όλους μας άγιο Φανούριο, τον προστάτη και πολιούχο ολόκληρου του νησιού της Ρόδου.
Ήταν άγνωστος για πολλούς αιώνες. Η εύρεση της εικόνας του, που έγινε τον 14ο αιώνα και αναγνωρίσθηκε από τον τότε Μητροπολίτη Ρόδου, Νείλο τον Β’ τον Διασπωρηνό (1355-1369), αποτελεί την μοναδική πηγή και μαρτυρία που έχουμε για τον άγιο.
Πιο συγκεκριμένα. Όταν οι Αγαρηνοί κατέλαβαν το νησί της Ρόδου, θέλησαν να το οχυρώσουν φτιάχνοντας ξανά τα κατεστραμμένα τείχη της πόλης. Ανάμεσα στους εργάτες που πήραν ήταν και πολλοί χριστιανοί, οι οποίοι σκάβοντας στα χαλάσματα βρήκαν μία θαυμάσια εικόνα, ολοκάθαρη και άφθαρτη, που φαινόταν σαν να είχε αγιογραφηθεί την ίδια ημέρα.
Η εικόνα δείχνει τον άγιο Φανούριο νεαρό στην ηλικία, ντυμένο στρατιωτικά, κρατώντας έναν Σταυρό και μαζί αναμμένη μία λαμπάδα. Ολόγυρα από την εικόνα υπάρχουν δώδεκα παραστάσεις από τα μαρτύρια του άγιου.
Στην πρώτη παράσταση ο άγιος απολογείται μπροστά στον άρχοντα. Στην δεύτερη εικονίζεται ανάμεσα στους στρατιώτες, που τον χτυπούν με πέτρες στο κεφάλι. Στην τρίτη τα βασανιστήρια συνεχίζονται. Ενώ ο άγιος προσεύχεται τον χτυπούν με ρόπαλα και ξύλα. Στην τέταρτη είναι γυμνός και ματωμένος μέσα στη φυλακή. Οι δήμιοι με σιδερένια εργαλεία καταξεσκίζουν τις σάρκες του, ενώ ο άγιος ατάραχος υπομένει με το βλέμμα στραμμένο προς τον ουρανό. Στην πέμπτη βρίσκεται μπροστά στον τύραννο με μία πολύ εκφραστική στάση που δείχνει τον πόνο του αλλά και τον πόθο του για το μαρτύριο. Στην έκτη ο άγιος προσεύχεται μόνος του μέσα στη φυλακή με υψωμένα τα χέρια στον Ουρανό. Στην έβδομη γυμνός και καταματωμένος υπομένει. Γύρω του καίνε το σώμα του με αναμμένες λαμπάδες. Στην όγδοη εμφανίζεται καταπλακωμένος από μία μεγάλη πέτρα. Ολόγυρά του τα άγρια θηρία είναι έτοιμα να τον κατασπαράξουν. Στην ένατη τον έχουν στήσει μπροστά στα είδωλα με αναμμένα κάρβουνα στα χέρια. Ο άγιος όμως προτιμά να κρατά τα κάρβουνα στα χέρια και να καίγεται παρά να τα πετάξει στα είδωλα και να λυτρωθεί. Στη δέκατη δέεται με γαλήνη προς τον Θεό έχοντας τα χέρια του υψωμένα στον ουρανό. Στην ενδέκατη ο άγιος στέκεται στη μέση. Οι βασανιστές του τον έχουν τοποθετήσει σε ένα μάγκανο και του τσακίζουν τα κόκαλα. Το πρόσωπό του παραμένει ήρεμο υπομένοντας καρτερικά και το φρικτό αυτό μαρτύριο. Και τέλος στη δωδέκατη και τελευταία παράσταση εικονίζεται το τελικό μαρτύριό του. Οι δήμιοι τον ρίχνουν σε ένα λάκκο με αναμμένα ξύλα, περιτριγυρισμένο από αναμμένες φλόγες και καπνούς. Ο άγιος και πάλι ατάραχος και ήρεμος με το βλέμμα στραμμένο προς τον ουράνιο νυμφίο της ψυχής του, τον Ιησού Χριστό, τελειώνει την επί γης παρουσία του.
Όλα αυτά τα μαρτύρια, τον καθιστούν Μεγαλομάρτυρα αλλά και θαυματουργό άγιο της Εκκλησίας μας. Βλέπουμε πως ο άγιος υπέμεινε τα μαρτύρια με καρτερία, υπομονή και χαρά. Πόνος μεταστοιχειώθηκε σε χαρά. Η οδύνη του μαρτυρίου, του προκάλεσε χαρά και αγαλλίαση. Και η χαρά στο μαρτύριο είναι χάρισμα του Θεού. Αν η αγάπη στον Χριστό του γέννησε τον πόθο του μαρτυρίου, η χάρις του Θεού τον κράτησε καρτερικό και γενναίο. Άλλωστε, όπως λέει ο Απόστολο Παύλος, «Υμίν εχαρίσθη το υπέρ Χριστού, ου μόνον το εις αυτόν πιστεύειν, αλλά και το υπέρ αυτού πάσχειν» (Φιλιπ. 1, 29).
Και τα θαύματα του αγίου είναι απειράριθμα. Πάρα πολλοί είναι αυτοί που συντρέχουν και κλείνουν ευλαβικά το γόνυ της καρδιάς τους ζητώντας τις μεσιτείες και επικαλούμενοι τη βοήθειά του.
Υπάρχει και μία λαϊκή παράδοση, που θέλει τον άγιο να φανερώνει χαμένα αντικείμενα. Πριν τη φανέρωση ή μετά, εις ένδειξιν ευγνωμοσύνης φτιάχνουν, όσοι επικαλούνται τη βοήθειά του, τις λεγόμενες φανουρόπιτες.
Αυτή είναι η εικόνα του Αγίου Φανουρίου που αναλύει ο αρχιμανδρίτης στο παραπάνω άρθρο και η οποία βρέθηκε στη Ρόδο. Στο κέντρο ο Άγιος γύρω-γύρω τα μαρτύριά του και κάτω το νησί της Ρόδου, το οποίο και προστατεύει. Τώρα αυτή η εικόνα βρίσκεται στην εκκλησία του Αγίου Φανουρίου η οποία είναι μέσα στην Παλιά Μεσαιωνική Πόλη της Ρόδου.
Φανουρόπιττα
(δόση για μικρό ταψί)
3 φλυτζάνια τσαγιού αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
1 κουταλάκι σόδα
1/2 κουταλάκι γαρύφαλλο
1 1/2 κουταλάκι κανέλλα
2/3 φλυτζ. σπορέλαιο
1 φλυτζάνι τσ. ζάχαρη
1 φλυτζάνι τσ. χυμό πορτοκάλι
1/2 φλυτζ. τσ. καρύδια χοντροκομμένα
1/2 φλυτζάνι τσ. σταφίδες ξανθές
Εκτέλεση
Δουλεύουμε τη ζάχαρη, το λάδι και το πορτοκάλι με τη σόδα ανακατεμένα. Προσθέτουμε το γαρύφαλλο, την κανέλα και το αλεύρι. Τέλος τα καρύδια και τις σταφίδες (μουσκεμένες και στραγγισμένες). Ψήνουμε σε μέτριο φούρνο.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΝ
